La bruja

Por Meki Hauviller

La bruja se moría de ganas de comernos el hígado. Eso nos decía cada vez que pasábamos en malón de bicicletas por la vereda de su casa. ‘¡Les voy a comer el hígado!’, gritaba. Era un espectáculo verla correr tratando de alcanzarnos, los pelos blancos y largos, siempre sueltos, la ropa desteñida flameando alrededor de las piernas esqueléticas.

Nosotros nos reíamos y le hacíamos burla de lejos, dos o tres veredas más allá. Sabíamos que ella no abandonaba jamás su territorio, excepto por su salida al atardecer.

Éramos un grupo más o menos de diez chicos. Nos juntábamos todas las tardes en la vereda del Negro. Jugábamos a distintas cosas, según las ganas o la época del año, pero nunca, nunca dejábamos de pasar con las bicicletas por lo de la bruja.

Ella hervía de rabia. Nos esperaba parada detrás de la reja del jardín del frente de su casa. Otras vecinas nos sacaban a baldazos o a puteadas cuando les arruinábamos un cantero de flores o les hacíamos ring raje. Ésta, en cambio, quería comernos el hígado.

Había aparecido casi tres meses atrás y no hablaba con nadie. Vivía sola con un gato tan flaco y desgarbado como ella, al que también parecía enojarlo que pasáramos por la vereda. Se había mudado porque se habían acabado los hígados de los chicos de su barrio anterior, decíamos.

Llevábamos dos meses y veintisiete días invictos cuando Ratón se cayó de la bicicleta en la vereda de la bruja. Ninguno se dio cuenta hasta que paramos, dos veredas después, a disfrutar nuestra victoria como hacíamos siempre. Recién ahí vimos como la bruja, inclinada sobre Ratón lo manoseaba y lo arañaba, murmurando algo. Ángel fue el primero en reaccionar. Los demás lo seguimos y entre todos logramos rescatarlo. Ratón tardó por lo menos una hora en volver a hablar. Cuando por fin dijo algo, fue para despedirse.

Al día siguiente Ratón no apareció y nosotros suspendimos el juego de la bruja hasta ver qué pasaba. Lo esperamos varios días, pero no volvió. Seguíamos juntándonos, pero no jugábamos a nada.

Después de una semana, decidimos ir a lo de Ratón a averiguar qué pasaba. Todos queríamos ir, pero resolvimos que Ángel iba a ser el que hablara. Los demás esperamos unos pasos más atrás.

La madre de Ratón abrió la puerta. Parecía cansada y con pocas ganas de dar explicaciones. Ratón estaba enfermo y no podía ver a nadie, tenía que hacer reposo absoluto. Era muy delicado lo que tenía, dijo. Algo del hígado.

No lo podíamos creer. La bruja lo había conseguido. ¿Ya se lo habría comido? ¿De qué forma? Había que hacer algo, pensar un plan. Imaginábamos a Ratón encerrado en su cuarto, solo. Pálido, flaco y sin hígado. Los médicos no iban a encontrar explicación.

Estuvimos el resto de la tarde sentados en el cordón de la vereda del Negro, pensando por donde empezar. Por fin se nos ocurrió que lo primero que había que hacer era entrar a investigar a la casa de la bruja. No sabíamos bien qué íbamos a buscar, pero al menos era tantear un poco. Ninguno se ofreció voluntariamente para ir, hubo que votar. A pesar de lo urgente, lo dejamos para el otro día.

Nos juntamos solamente los cuatro elegidos para esta misión. Era tarde, justo un poco antes de que empezara a oscurecer, cuando la bruja hacía su única salida. No sabíamos a donde iba, pero todos los días salía con una bolsa grande hecha con recortes de cuerina de distintos colores. Tardaba entre cuarenta minutos y una hora en volver, lo que nos daba poco tiempo. Esperamos escondidos atrás de un auto estacionado frente a su casa. Cuando salió, la seguimos con la vista hasta que dobló la esquina y corrimos hasta la casa, abrimos la reja y cruzamos el jardín también corriendo. Nos paralizamos al llegar a la entrada. Ángel apoyó la mano sobre el picaporte y lo giró despacio. La puerta no estaba cerrada con llave.

Creo que ninguno de nosotros sintió nunca tanto miedo como durante los segundos que tardaron los ojos en acostumbrarse a la oscuridad.

Lo que vimos nos desilusionó bastante. Un comedor chico, con pocos muebles de madera y montones de frutas de plástico sobre la mesa, sobre el aparador, colgando de las paredes. Una arcada a la derecha daba a la cocina. De frente a la puerta de entrada salía un pasillo angosto que llevaba a lo que creíamos serían el dormitorio y el baño. Estábamos seguros de que por ahí íbamos a encontrar algo terrible, digno de la bruja. Pero tampoco había nada en el dormitorio, la casa era como una casa cualquiera. La bruja era demasiado hábil, pensamos, no nos había dejado pruebas. Más relajados, nos repartimos la investigación. Miramos en los armarios, alacenas, abajo de la cama, adentro de la heladera. Hasta entre la basura, buscando restos de hígado, pero nada.

Hasta que lo que estábamos buscando apareció de un salto. Siempre había estado ahí, pero no lo habíamos tenido en cuenta. Seguramente era un ayudante de las brujerías. Ahora iba a ser nuestra arma de negociación. Le dejamos una notita a la bruja, entre las manzanas del aparador: ‘el gato por el hígado de Ratón’.

Algunos tuvieron miedo de que la bruja fuera a hablar con nuestros padres, pero en realidad no había de qué preocuparse. Las brujas te pueden hechizar o incluso comerte el hígado, pero no hablan con los padres.

Tuvimos al gato varios días encerrado en el galponcito del fondo de lo de Ángel. Día por medio íbamos a pedir noticias a la madre de Ratón, pero todo seguía igual.

La bruja no daba señales. No había reclamado el gato. Hacía como tres semanas que no la veíamos, no habíamos vuelto a pasar por esa vereda desde la visita a su casa. Pensamos que era momento de darle un ultimátum y en otra de sus salidas, le pasamos la segunda nota por abajo de la puerta: dos días para devolverle el hígado a Ratón o matábamos al gato.

Fueron dos días inútiles. No pasó nada. Algunos nos quedamos frente a la casa de Ratón y el resto hizo guardia en lo de la bruja. Al final del segundo día fuimos por última vez a pedir novedades a la madre de Ratón, pero todo seguía igual.

Ahora teníamos que matar al gato. Si no la bruja iba a descubrir que éramos débiles y se iba a aprovechar. Quién sabe como podíamos terminar. Ya que no había servido de rehén, el gato iba a servir para la venganza.

Los más chicos estaban en contra de matarlo. El gato no tenía la culpa, decían. Pero no era cuestión de culpa, les explicábamos, sino de honor. Además, mirándolo bien, ni siquiera daba lástima. Era igual a su dueña, blanco y flaco. A veces nos parecía que la bruja entraba y salía del cuerpo del gato de a ratos. Había que matarlo, para que ella supiera con quienes estaba tratando. También nosotros éramos capaces de cumplir nuestras amenazas.

Decidimos quemarlo vivo, porque la abuela del Negro siempre decía que el fuego ahuyenta los malos espíritus. Si el gato estaba poseído, no queríamos quedarnos con algo raro dando vueltas.

Aprovechamos la hora de la siesta para armar la fogata en el fondo de la casa de Ángel. Los padres estaban trabajando y la hermana se encerraba a ver la telenovela en su cuarto.

Apilamos varias ramitas secas y las pajas de una escoba vieja que encontramos en el galpón. El palo de la escoba nos sirvió para atar al gato con unos trapos, de las patas de adelante y de las de atrás. Lo rociamos con kerosén y clavamos el palo en un agujero que habíamos hecho en el centro de la pila de ramas. Nadie decía nada. El gato no hacía ni un sonido, nos miraba casi con desprecio. Habíamos pensado que iba a resistirse, a arañar, intentar escapar, pero no lo hizo. El Negro se arrepintió a último momento, quiso echarse atrás, pero Ángel ya estaba encendiendo el fuego.

Hay que reconocer que el gato soportó la situación mucho mejor que nosotros mismos. En silencio absoluto nos sostuvo la mirada casi hasta el final. Recién cuando el olor de la carne quemada mezclado con el del vómito del Negro se hizo insoportable, soltó un maullido agudo, interminable. Mantuvo ese grito casi humano hasta que se le estallaron los ojos y las llamas llegaron a su altura máxima antes de empezar a bajar. Los restos del gato tardaron otras dos horas en consumirse. Después tuvimos que recoger lo que había quedado.

Decidimos tirarlo a la basura, porque nadie quería eso enterrado en su jardín. Envolvimos los jirones de cuero chamuscado y tripas en papeles de diario y metimos todo en bolsas oscuras. Lo fuimos sacando de a poco, para no levantar sospechas. Nadie se animaba a hablar. Al terminar nos fuimos cada uno a su casa.

Al día siguiente, cuando fuimos hasta lo de Ratón, no nos sorprendió para nada que él mismo abriera la puerta. Nos hizo pasar un rato. Estaba bastante mejor, recuperándose. Todavía no podía salir a la calle, pero por lo menos no necesitaba hacer reposo. Nos dijo que había tenido una enfermedad del hígado. Había estado de un color amarillo fuerte y sintiéndose bastante mal los primeros días. Todos supimos lo que había pensado, pero ninguno lo dijo, no hacía falta. De alguna manera, nosotros lo habíamos salvado.

Al principio tuvimos miedo de que la bruja reapareciera. Que reclamara el gato, que hiciera un contraataque. Pero no lo hizo. Siguió saliendo por las tardes, justo antes de que oscureciera, pero sin llevar la bolsa de cuerina. Pensamos que ahora el objetivo de este paseo era el de encontrar al gato. Con el pasar del tiempo, nos fuimos tranquilizando.

Nunca más se habló del asunto. Uno de los chicos comentó una vez que no podía olvidarse del maullido, del olor. Otro, que a veces tenía pesadillas. En las dos ocasiones los miramos como si no entendiéramos de qué estaban hablando. Después no hubo más intentos. Seguimos juntándonos por las tardes a jugar durante algunas semanas. De a poco, sin embargo, todos fuimos inventando excusas, y después de unos meses, sólo nos veíamos cada tanto, cuando nos cruzábamos por el barrio, yendo a hacer alguna compra o volviendo del colegio.

NL

DE HEKS

De heks kon niet wachten om onze lever op te eten. Dat zei ze ons telkens we met de fiets voorbij haar huis reden. “Ik ga jullie lever opeten!”, riep ze dan.

Het was een spektakel haar achter ons aan te zien lopen, met haar loshangende lange witte haar en achter haar flinterdunne benen wapperende kleurloze kleren.

We lachten en bespotten haar vanuit de verte. We waren immers zeker dat ze haar tuintje nooit zou verlaten, behalve dan voor haar uitstapjes bij valavond.

We waren een groepje van een tiental jongens dat elke namiddag afsprak op de stoep van de straat waar Negro woonde. We speelden dan verschillende spelletjes naargelang het seizoen of gewoon waar we op dat moment zin in hadden , maar we lieten het nooit na eens voorbij de heks te rijden.

Zij kookte dan van woede en wachtte ons op achter het hek van haar voortuintje. Andere buren verjoegen ons met emmers water en verwensingen wanneer we weer eens hun bloemenperkjes vernielden of belletje trek speelden , maar zij daarentegen dreigde er steeds weer mee onze levers op te eten.

Ze verscheen voor het eerst drie maand geleden en sprak met niemand. Ze woonde alleen , enkel in gezelschap van haar magere kat die zich ook al leek kwaad te maken telkens we langsreden. Ze was verhuisd omdat de levers van de kinderen in haar vorige buurt op waren , zeiden we.

Pas nadat we twee maand en zevenentwintig dagen zonder probleem aan haar achtervolgingen hadden kunnen ontsnappen viel Ratón met zijn fiets net voor de deur van de heks. Niemand had er iets van gemerkt alvorens we twee straten verder stopten om zoals altijd van onze overwinning te vieren. Pas daar zagen we hoe in de verte  de heks , boven Ratón gebogen , hem sloeg en krabde en allerlei dingen toefluisterde. Ángel was de eerste die reageerde. De anderen volgden hem en samen sloegen we erin Ratón te bevrijden. Het duurde zeker een uur voor die iets kon zeggen en wanneer hij eindelijk iets zei was het om afscheid te nemen.

De volgende dag kwam Ratón niet opdagen en wij hielden ermee op de heks te plagen om te zien wat er zou gebeuren. We wachtten enkele dagen maar Ratón keerde niet terug. We bleven bij elkaar komen maar speelden eigenlijk geen spelletjes meer.

Na een week besloten we Ratón te bezoeken om te zien wat er aan de hand was. We gingen met zijn allen maar spraken af dat Ángel het woord zou voeren. De anderen bleven op de achtergrond.

De moeder van Ratón opende de deur.  Ze leek moe en had weinig zin uitleg te geven. Ratón was ziek en kon niemand zien , hij moest rusten. Zijn moeder vertelde ons dat hij iets heel ernstigs had. Iets aan zijn lever.

We konden het haast niet geloven. De heks was dus in haar opzet geslaagd ? Had ze zijn lever al opgegeten ? Hoe ? We moesten iets doen , een plan uitdokteren. We beeldden ons Ratón in , opgesloten in zijn kamer, alleen. Bleek , mager en zonder lever. De dokters zouden geen oorzaak vinden.

De rest van de namiddag bleven we op de stoep zitten in de straat van Negro , een plan aan het smeden.  Uiteindelijk besloten we dat we het huis van de heks zouden moeten binnen gaan en onderzoeken. Ook al wisten we niet wat we moesten zoeken. Niemand gaf zich vrijwillig op om dat te doen , dus moesten we erover stemmen, maar ondanks de urgentie zouden we dat pas de dag nadien doen.

Enkel de vier uitverkorenen voor deze missie spraken met elkaar af een beetje voor valavond , wanneer de heks haar enige uitstapje maakte. We wisten niet waar ze ging , maar elke dag verliet ze haar huis met een grote lederen gekleurde tas. Ze bleef dan telkens 40 minuten tot een uurtje weg, wat ons weinig tijd gaf. We verstopten ons achter een wagen voor haar huis en wachtten geduldig af. Wanneer ze naar buiten stapte wachtten we tot ze de hoek om was en liepen snel naar haar huis , openden het hek en liepen door haar tuin. We verstijfden wanneer we bij haar deur aankwamen. Ángel legde zijn hand op de deurklink en draaide die traag om. De deur was niet op slot.

Ik denk niet dat we ooit zoveel schrik hadden gehad als tijdens de tijd die onze ogen nodig hadden om te wennen aan het donker op dat moment.

Wat we zagen ontgoochelde ons danig. Een klein eetkamertje met weinig houten meubels en veel plastic fruit op tafel en aan de muren. Een deur rechts gaf uit op de keuken. Rechtover de voordeur gaf een nauwe doorgang uit op wat we dachten dat de slaapkamer en badkamer zouden zijn. We waren er zeker van dat we daar iets verschrikkelijks zouden aantreffen , de heks waardig. Maar ook in de slaapkamer vonden we niets. Het huis leek op ieder ander huis. De heks was te sluw , dachten we , ze had geen enkel spoor achtergelaten. Iets meer op ons gemak zetten we onze zoektocht verder. We zochten in kasten , rekken , onder het bed en onder de koelkast.  Zelfs de vuilniszak onderzochten we op resten van lever , maar niets ….

Tot we plots vonden wat we zochten. Ongetwijfeld de assistent van de heks. Nu zou het ons wapen worden om te onderhandelen. We lieten een briefje achter voor de heks : “de kat voor de lever van Ratón !”

Enkelen hadden schrik dat de heks zou gaan praten met onze ouders maar in feite moesten we ons geen zorgen maken. Heksen  kunnen je betoveren of zelfs je lever opeten , maar praten met je ouders doen ze niet.

We  hielden de kat verschillende dagen opgesloten in het huis van Angel. Om de twee dagen liepen we langs bij de moeder van Ratón om uitleg te vragen , maar alles bleef onveranderd.

De heks reageerde niet. Ze eiste de kat niet op. We zagen de heks een drietal weken niet  , we waren ook niet langs haar huis geweest sinds ons bezoek eraan. We achtten het moment gekomen om haar een ultimatum te geven en tijdens één van haar volgende uitstappen staken we een tweede briefje onder haar deur : we gaven haar twee dagen om Ratóns lever terug te geven of we zouden de kat vermoorden.

Het waren twee verloren dagen : er gebeurde niets. Enkelen bleven wachten aan het huis van Ratón en de anderen hielden wacht aan het huis van de heks. Op het einde van de tweede dag gingen we weer om nieuws vragen bij de moeder van Ratón  maar alles was bij het oude gebleven.

Nu moesten we de kat vermoorden. Anders zou de heks ontdekken dat we zwak waren en daar zou ze van profiteren. Wie weet hoe dit zou eindigen. Als de kat niet als losgeld kon dienen , moest ze maar als wraak dienen.

De kleinsten waren tegen het vermoorden van de kat. De kat droeg geen schuld , zeiden ze. Maar we legden hen uit dat het geen kwestie was van schuld , maar van eer. Tenslotte voelden we ook geen wroeging : toen we de kat goed bekeken was ze zoals  zijn eigenares , bleek en mager. Soms leek het ons dat de heks in en uit het lichaam van de kat trad. We moesten de kat wel doden , opdat de heks zou beseffen met wie ze te doen had. Ook wij waren in staat om onze bedreigingen uit te voeren.

We besloten om de kat levend te verbranden omdat de grootmoeder van Negro altijd zei dat vuur de boze geesten verjaagt. Als de kat bezeten was , wilden we niet het risico lopen dat een geest zou tevoorschijn komen en rondspoken.

We maakten gebruik van de siesta om het vuur aan te steken achter het huis van Ángel. Zijn ouders waren gaan werken en zijn zus was in haar kamer een soap aan het kijken.

We stapelden wat droge takjes en de stoppels van een oude bezem die we in de schuur hadden gevonden. De bezemsteel gebruikten we om de kat met wat vodden aan vast te binden. We besprenkelden de kat met kerosine en hamerden de steel in een gat dat we gegraven hadden in de grond onder de stapel takken. Niemand zei iets. De kat maakte geen enkel geluid en keek ons aan met misprijzen. We hadden gedacht dat ze zich zou verzetten , krabben , proberen te ontsnappen , maar ze deed niets. Negro kreeg op het allerlaatste moment spijt en wilde terug , maar Ángel was het vuur reeds aan het aansteken.

Het moet gezegd dat de kat veel beter om kon met de situatie dan wijzelf. In absolute stilte bleef ze ons bijna tot het einde aanstaren. Pas op het moment dat het geurmengsel van verbrand vlees en het braaksel van Negro onuitstaanbaar werd, liet de kat een scherpe en oneindig lange miauw horen. Ze hield die bijna menselijke schreeuw aan tot wanneer haar ogen ontploften en het vuur zijn hoogste punt bereikte. Het duurde nog twee uur vooraleer het vuur de rest van de kat verteerd had. Nadien ruimden we op wat achterbleef.

We besloten de resten in de vuilbak te gooien aangezien niemand die in zijn tuin wou begraven. We wikkelden de resten huid en ingewanden in krantenpapier en staken dat alles in donkere zakken. We deden dit beetje bij beetje om bij niemand argwaan te wekken. Nadien ging ieder naar zijn eigen huis.

De volgende dag wachtte ons een enorme verrassing toen we naar het huis van Ratón gingen : hijzelf opende de deur. Hij liet ons een tijdje blijven en voelde zich al veel beter. Hij kon nog niet naar buiten , maar moest in elk geval niet veel meer rusten. Hij vertelde ons dat hij een leverziekte had gehad, dat hij heel erg geel had gezien en zich zeer slecht had gevoeld. Ieder van ons wist wat we allemaal dachten maar niemand zei iets , dat hoefde ook niet. Op een of andere manier hadden we hem gered.

De eerste dagen nadien hadden we schrik dat de heks opnieuw zou tevoorschijn komen. Dat ze de kat zou terug eisen , dat ze een tegenaanval zou opzetten. Maar dat deed ze niet. Nog altijd ging ze ’s avonds , net voor donker , de straat op ; maar nu zonder haar lederen tas. Wij dachten dat ze vanaf nu steeds op stap ging om haar kat terug te vinden. Met het verstrijken van de tijd werden we rustiger.

Nooit nog spraken we over deze zaak. Eén keer wel zei een van de jongens dat hij het miauwen en de geur van de kat maar niet kon vergeten. Een ander had dan weer nachtmerries. In beide gevallen keken we hen aan alsof we niet wisten waarover ze spraken. Nadien probeerde niemand er nog iets over te zeggen. Nog enkele weken lang bleven we met elkaar afspreken elke namiddag om samen te spelen. Echter begonnen we beetje bij beetje excuses uit te vinden om niet te komen en na enkele maanden zagen we elkaar nog maar zelden , op straat , onderweg , of terugkerend van school.

Mercedes Hauviller